Cách Xử Lý Tiêu Âm, Tán Âm Cho Phòng Nghe Tannoy

Cách Xử Lý Tiêu Âm, Tán Âm Cho Phòng Nghe Tannoy 2025

Trong suốt 10 năm tư vấn và lắp đặt các hệ thống High-End, tôi đã chứng kiến không ít audiophile đầu tư hàng trăm triệu cho một cặp Tannoy Canterbury hay Kensington, nhưng lại đặt chúng vào một căn phòng ốp kính toàn bộ hoặc lát gạch men bóng loáng. Kết quả? Tiếng bass ù rền như sấm động, còn dải cao thì chói gắt đến nhức tai.

Ngược lại, có những người lại dán kín phòng bằng mút trứng rẻ tiền, khiến âm thanh trở nên khô khốc và mất đi sự sống động. Vậy đâu là điểm cân bằng?

Việc xử lý tiêu âm, tán âm cho phòng nghe tannoy không đơn thuần là mua vật liệu về dán lên tường. Đó là nghệ thuật điều khiển năng lượng âm thanh. Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn những kiến thức âm học cốt lõi và các giải pháp hiện đại nhất năm 2025 để biến phòng nghe của bạn thành một "nhà hát" thực thụ.

Để hiểu rõ bức tranh toàn cảnh, hãy đọc bài viết: Hướng Dẫn Setup Phòng Nghe Chuẩn Cho Loa Tannoy 2025.

Tặng quàGiảm giá sốc

Loa Tannoy Turnberry HE | Loa Hi-end Anh Quốc

82.000.000 đ

Nghe Một Lần – Nhớ Một Đời

Tặng quàTrả góp 0%Giảm giá sốc

Loa Tannoy Canterbury GR | Nhìn Mê Ly, Nghe Mê Say

420.000.000 đ

Hàng New Đập Hộp

Tặng quàTrả góp 0%Giảm giá sốc

Loa Tannoy Turnberry GR | Chất Âm Huyền Thoại

124.000.000 đ

Đánh Thức Mọi Giác Quan

Tặng quàTrả góp 0%Giảm giá sốc

Loa Tannoy Stirling TWW | Âm Chuẩn Từng Nốt

53.500.000 đ

Đẹp Chuẩn Từng Góc

Tặng quàTrả góp 0%Giảm giá sốc

Loa Tannoy STIRLING GR | Đẹp Quý Phái

109.900.000 đ

Âm Chuẩn, Nhạc Hay, Phê Ngất Ngây

Tặng quàTrả góp 0%Giảm giá sốc

Loa Tannoy V30 Anh Quốc Cao Cấp

13.500.000 đ

Âm Chuẩn, Nhạc Hay, Phê Ngất Ngây

Tại Sao Loa Tannoy Cần Một Chiến Lược Tiêu Tán Âm Riêng?

Loa Tannoy với công nghệ Dual Concentric (đồng trục) có một đặc tính rất quý giá: độ đồng pha tuyệt đối giữa các dải tần. Điều này tạo ra âm thanh trung thực và chi tiết cao. Tuy nhiên, chính sự chi tiết này khiến nó cực kỳ nhạy cảm với các phản xạ âm học trong phòng.

• Nếu phòng quá vang (Live): Các sóng âm phản xạ hỗn loạn sẽ làm nhòe hình âm (imaging), khiến bạn không thể định vị được vị trí ca sĩ.

• Nếu phòng quá câm (Dead): Dải cao (treble) trứ danh của Tannoy sẽ bị "hút" hết, âm nhạc trở nên thiếu sức sống và bí bách.

Mục tiêu của năm 2025 là tạo ra một phòng nghe "Live-End, Dead-End" (LEDE) cải tiến, hoặc mô hình khuếch tán diện rộng, giúp âm thanh vừa sạch sẽ, chi tiết, vừa giữ được độ "nảy" tự nhiên.

Tiêu Âm (Absorption): Kiểm Soát, Đừng Triệt Tiêu

Tiêu âm là kỹ thuật dùng vật liệu để hấp thụ năng lượng âm thanh, ngăn chúng phản xạ lại tai người nghe. Trong xử lý tiêu âm, tán âm cho phòng nghe tannoy, chúng ta cần tập trung vào các vị trí chiến lược thay vì rải thảm toàn bộ.

1. Xử Lý Điểm Phản Xạ Đầu Tiên (First Reflection Points)

Đây là vị trí quan trọng nhất trên tường hai bên và trần nhà, nơi âm thanh từ loa đập vào và phản xạ trực tiếp tới tai bạn. Nếu không xử lý, sóng âm này sẽ đến tai ngay sau âm trực tiếp, gây ra hiện tượng méo tiếng (comb filtering).

• Giải pháp: Sử dụng các tấm tiêu âm (Acoustic Panels) có lõi bông khoáng (Rockwool) hoặc sợi thủy tinh (Fiberglass) bọc vải nỉ cao cấp.

• Lưu ý: Tránh lạm dụng mút xốp trứng/gai giá rẻ. Theo các đo đạc từ Acoustic Sciences Corporation, loại mút này chỉ hút được dải cao mà bỏ qua dải trung trầm, dẫn đến sự mất cân bằng nghiêm trọng cho chất âm đầm ấm của Tannoy.

2. Xử Lý Dải Trầm (Bass Traps)

Loa Tannoy, đặc biệt là các dòng bass 40cm, 50cm, tạo ra năng lượng tần số thấp cực lớn. Các sóng âm dài này thường tụ lại ở góc phòng gây ra tiếng ù (boomy).

• Vị trí: 4 góc phòng (từ sàn lên trần) và các góc giao giữa tường - trần.

• Thiết bị: Sử dụng Bass Trap dạng cột tròn hoặc tam giác dày. Năm 2025, xu hướng sử dụng các loại Bass Trap màng rung (Membrane Trap) đang lên ngôi vì hiệu quả cao mà kích thước lại gọn gàng.

Nếu bạn chưa chắc chắn về vị trí đặt loa để giảm thiểu cộng hưởng trước khi xử lý âm học, hãy xem lại bài viết: Vị Trí Đặt Loa Tannoy Tối Ưu: Nguyên Tắc Kê Loa.

Tán Âm (Diffusion): Vũ Khí Bí Mật Của Sân Khấu Âm Thanh

Nếu tiêu âm giúp âm thanh sạch hơn, thì tán âm giúp âm thanh "lớn" hơn. Tán âm làm nhiệm vụ xé nhỏ sóng âm và phân tán chúng đi khắp phòng theo nhiều hướng khác nhau, thay vì hấp thụ chúng.

Đây là yếu tố then chốt khi xử lý tiêu âm, tán âm cho phòng nghe tannoy. Tannoy cần tán âm để tái tạo không gian tráng lệ của các bản giao hưởng hay sự mộc mạc của khán phòng nhạc Jazz.

Các Loại Tán Âm Phổ Biến

• Tán âm QRD (Quadratic Residue Diffuser): Dạng rãnh sâu nông khác nhau, tính toán theo thuật toán số học. Rất hiệu quả cho dải trung.

• Tán âm Skyline (Dạng thành phố): Các cột gỗ cao thấp khác nhau (2D). Thường gắn trên trần nhà hoặc tường sau lưng người nghe.

• Tán âm Poly (Bán nguyệt): Giúp tán xạ âm thanh một cách mềm mại, phù hợp với các phòng nghe phong cách cổ điển.

Vị Trí Lắp Đặt Tối Ưu

• Tường sau lưng người nghe: Đây là vị trí vàng để đặt tán âm. Nó giúp tạo cảm giác phòng nghe rộng hơn thực tế gấp nhiều lần.

• Giữa hai loa (Tường trước): Đặt tán âm ở đây giúp tăng độ sâu của trường âm, làm cho ca sĩ như đang đứng lùi sâu vào trong sân khấu.

​

Xu Hướng Vật Liệu Âm Học 2025: Thẩm Mỹ Gặp Gỡ Công Nghệ

Đã qua rồi cái thời phòng nghe nhìn như phòng thu âm cũ kỹ. Xu hướng 2025 đề cao tính thẩm mỹ (Interior integration).

1. Tấm Tiêu Âm Nan Gỗ (Wooden Slat Acoustic Panels): Đây là "hot trend" hiện nay. Các nan gỗ đặt trên lớp nỉ tiêu âm vừa giúp hấp thụ dải trung trầm, vừa có tác dụng tán âm nhẹ nhờ bề mặt gỗ cứng. Rất phù hợp với vẻ đẹp cổ điển của thùng loa Tannoy.

2. Hybrid Panels: Các tấm panel kết hợp cả tiêu âm và tán âm trên cùng một bề mặt (thường có mặt gỗ đục lỗ hoa văn nghệ thuật).

3. Vật liệu sinh thái: Sử dụng sợi PET tái chế hoặc len gỗ, an toàn cho sức khỏe và thân thiện môi trường.

Theo các chuyên gia trên diễn đàn Audioholics, việc kết hợp vật liệu gỗ tự nhiên trong xử lý âm học không chỉ đẹp mà còn giúp cộng hưởng âm thanh trở nên "mộc" và tự nhiên hơn, rất hợp với "gu" của người chơi Tannoy.

Quy Trình Xử Lý Âm Học Từng Bước

Để giúp bạn dễ dàng hình dung, tôi đề xuất quy trình xử lý tiêu âm, tán âm cho phòng nghe tannoy theo từng giai đoạn ngân sách:

• Giai đoạn 1 (Cơ bản - Quan trọng nhất):

  • Thêm thảm trải sàn dày ở vị trí giữa loa và ghế ngồi (giảm phản xạ sàn).

  • Lắp rèm cửa dày cho các cửa sổ kính.

  • Bố trí kệ sách hoặc vật dụng nội thất mềm để phá vỡ các mặt phẳng tường trơn.

• Giai đoạn 2 (Bán chuyên):

  • Lắp 2 tấm tiêu âm tại điểm phản xạ đầu tiên ở tường bên.

  • Lắp 2 Bass Trap ở 2 góc tường phía sau loa.

• Giai đoạn 3 (Chuyên sâu - Hi-end):

  • Đo đạc phòng bằng Micro và phần mềm REW.

  • Lắp hệ thống tán âm QRD/Skyline ở tường sau và trần.

  • Hoàn thiện Bass Trap cho cả 4 góc phòng.

​

Sự Liên Quan Giữa Diện Tích Phòng Và Xử Lý Âm Học

Cách xử lý âm học sẽ thay đổi tùy theo kích thước phòng của bạn. Một phòng nhỏ 15m2 sẽ cần nhiều tiêu âm trầm hơn so với phòng 30m2. Để chọn được cặp loa phù hợp với diện tích phòng trước khi tiến hành xử lý, bạn nên tham khảo bài viết: Chọn Model Loa Tannoy Cho Phòng 20m2 Nào?.

Những Sai Lầm Thường Gặp Khi Tự Làm Phòng Nghe

1. Dùng sai vật liệu: Dùng mút xốp đóng hàng, hộp trứng gà giấy để tiêu âm. Hiệu quả gần như bằng không đối với âm nhạc Hi-end.

2. Tiêu âm quá đà (Over-damping): Dán kín phòng bằng mút. Kết quả là tiếng Tannoy trở nên bí, tiếng hát như bị "nghẹt mũi".

3. Quên trần nhà: Trần nhà là một mặt phẳng phản xạ khổng lồ thường bị bỏ quên. Một đám mây tiêu âm (Ceiling Cloud) treo lơ lửng sẽ cải thiện độ tĩnh của nền âm đáng kinh ngạc.

​

Tặng quàGiảm giá sốc

Loa Tannoy Turnberry HE | Loa Hi-end Anh Quốc

82.000.000 đ

Nghe Một Lần – Nhớ Một Đời

Tặng quàTrả góp 0%Giảm giá sốc

Loa Tannoy Canterbury GR | Nhìn Mê Ly, Nghe Mê Say

420.000.000 đ

Hàng New Đập Hộp

Tặng quàTrả góp 0%Giảm giá sốc

Loa Tannoy Turnberry GR | Chất Âm Huyền Thoại

124.000.000 đ

Đánh Thức Mọi Giác Quan

Tặng quàTrả góp 0%Giảm giá sốc

Loa Tannoy Stirling TWW | Âm Chuẩn Từng Nốt

53.500.000 đ

Đẹp Chuẩn Từng Góc

Tặng quàTrả góp 0%Giảm giá sốc

Loa Tannoy STIRLING GR | Đẹp Quý Phái

109.900.000 đ

Âm Chuẩn, Nhạc Hay, Phê Ngất Ngây

Tặng quàTrả góp 0%Giảm giá sốc

Loa Tannoy V30 Anh Quốc Cao Cấp

13.500.000 đ

Âm Chuẩn, Nhạc Hay, Phê Ngất Ngây

Kết Luận

Đầu tư vào xử lý tiêu âm, tán âm cho phòng nghe tannoy là khoản đầu tư thông minh nhất bạn có thể làm cho hệ thống của mình. Nó không bị lỗi thời như đồ điện tử và giá trị nó mang lại là vĩnh cửu.

Một căn phòng được xử lý tốt sẽ giúp đôi loa Tannoy của bạn "biến mất" trong không gian, chỉ còn lại âm nhạc thuần khiết lan tỏa. Đó chính là cảnh giới mà mọi Audiophile đều hướng tới.